Ferhalen út 't feld

Maatschap Palsma: Passie voor pootgoed

Grote trekkers met kiepers en andere landbouwvoertuigen rijden van `s ochtends vroeg tot `s avonds laat heen en weer in en om Het Bildt. Op de weg is het goed te merken dat het oogsttijd is. Een beetje geduld en respect van beide kanten is soms gewenst. De meeste akkerbouwers zijn druk bezig met het oogsten van de aardappelen, zo ook maatschap Palsma uit St. Annaparochie.

Pootaardappelen

In de aardappelwereld wordt er onderscheid gemaakt tussen consumptie- en pootaardappelen. De consumptieaardappelen worden geteeld voor onder andere friet en aardappelschijfjes en gaan vanaf de boer rechtstreeks naar de fabriek. Pootaardappelen worden geteeld om opnieuw te planten en worden de hele wereld over geëxporteerd (voornamelijk naar Noord-Afrika en het Midden-Oosten). De broers Palsma telen pootaardappelen voor handelshuis HZPC. De Palsma’s telen 7 verschillende rassen (Spunta, Primura, Red scarlet, Farida, Silvana, Taurus en Innovator). Deze rassen telen ze al jaren en dit voldoet goed. Daarnaast is de keuze in nieuwe rassen zeer beperkt, aldus Jarig. Wel hebben de broers specifiek gekozen voor enkele vroege rassen. “Vaak hoe langer de aardappels in de grond zitten, deste meer kans op ziektes. Wij halen ze daarom graag vroeg uit de grond”, legt Jarig uit.

Late start

Net als bij vele andere boeren, zijn de laatste aardappelen pas laat gepoot bij Palsma. “Het voorjaar begon erg koud, waarna het in mei steeds natter werd”. Begin juni heeft Jarig de laatste aardappelen gepoot. Het groeiseizoen erna liep goed. Door elke week een ziektebestrijding op de aardappelen uit te voeren, heeft Palsma zijn aardappelen gezond kunnen houden, ondanks de natte omstandigheden en hoge ziektedruk van deze zomer.
De pootaardappelen moeten in tegenstelling tot consumptieaardappelen niet te dik groeien. Voor de boeren komt het moment van doodmaken van de aardappelplanten hierdoor veel preciezer. “Misschien 10-12% is dit jaar bij ons bovenmaats. Dat is goed, het hoort onder de 15% te zijn.” Meer kilo’s in de juiste maat betekent een hogere omzet.

Aardappelrooien

Zodra de aardappelplant voldoende is afgestoven en het weer het toelaat, kunnen de aardappelen worden geoogst met de rooimachine. Doordat het land erg nat was, kon de rooimachine eerst niet hard rijden, rond de 1 à 2 km per uur. Het duurt dan wel even voordat een hectare eruit is. Het droge weer van nu geeft andere uitdagingen. “Even de zon erop en de grond is te droog”. Deze droogte zorgt ervoor dat grote modderkluiten met de aardappelen mee komen in de rooier. Dit kan zorgen voor beschadigingen. Gelukkig kan Jarig hier iets aan doen. Door andere rollen in de rooier te zetten komt er minder modder mee en kunnen ze ook nu het droger is door.

Goede opbrengsten

Kor brengt de kiepers met aardappelen naar de boerderij aan de Oudebildtdijk. Via de transportbanden worden de aardappelen gelost. De modder en eventuele rotte aardappelen worden er zoveel mogelijk uitgevist door het personeel aan de band op de boerderij. Het grootste deel van de aardappelen komt in de 1100 kisten. Het andere deel wordt gelost in 3 boxen waar elk 225 ton aan aardappelen in kan. Wanneer de aardappelen in de schuur liggen is het zaak de aardappelen te drogen door middel van ventilatoren en kachels. De opbrengsten van de aardappelen zijn dit jaar goed. De natte zomer heeft voor de aardappelen goed uitgepakt, met goede opbrengsten. “Gemiddeld zitten wij op een netto opbrengst van 35 ton per hectare”. Misschien nog wel meer, maar Jarig wil het niet te hoog inschatten.